Czym jest Sąd Opiekuńczy (ang. Court of Protection)

Sąd Opiekuńczy jest sądem specjalistycznym w Londynie, który zajmuje się wyłącznie sprawami dotyczącymi finansów oraz dóbr osobistych osób ubezwłasnowolnionych. Zasady działania Sądu zostały ściśle określone na podstawie Ustawy o zdrowiu psychicznym z 2005 r. (ang. Mental Capacity Act 2005) i precyzują jego kompetencje podczas podejmowania decyzji dotyczących życia osób wymagających często szczególnej opieki.

Sąd nie zawsze cieszył się dobrą opinią. W artykułach prasowych określano go mianem „sekretnego” i „złowieszczego”. Te określenia często wynikały z charakteru kompetencji i rodzaju spraw, w których orzekał lub braku zrozumienia ochrony należnej bezbronnym osobom, którą Sąd w rzeczywistości zapewnia. Sąd budzi zainteresowanie, dlatego ważne jest zrozumienie zakresu jego kompetencji oraz wpływu, jaki na życie poszczególnych osób i ich rodzin wywierają podejmowane przez Sąd decyzje.

Sąd Opiekuńczy jest uprawniony do orzekania, czy dana osoba posiada zdolność samodzielnego podejmowania decyzji (jednej lub kilku). Sąd jest uprawniony do podejmowania różnorodnych decyzji dotyczących osób dorosłych oraz dzieci (w przypadku uzasadnionego przekonania, że dziecko nie nabędzie takiej zdolności po osiągnięciu pełnoletności).

Do najczęstszych orzeczeń wydawanych przez Sąd Opiekuńczy należy ustalenie pełnomocnictwa ustawowego w sprawach majątkowych (ang. Property and Affairs Deputyship), czyli wyznaczenie pełnomocnika osoby ubezwłasnowolnionej, który działa w jej imieniu w różnych sprawach finansowych. Pełnomocnik ma obowiązek segregować, nadzorować i zarządzać majątkiem osoby ubezwłasnowolnionej w okresie, kiedy ona sama nie jest w stanie tego zrobić. Pełnomocnictwo może być tymczasowe lub względnie stałe, przy ciągłej kontroli kwestii dotyczących zdolności podejmowania samodzielnych decyzji przez osobę ubezwłasnowolnioną.

Sąd może upoważnić pełnomocnika do nabycia lub sprzedaży nieruchomości, prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej, spłatę jej długów, bądź regulowania opłat za opiekę lub leczenie. W niektórych okolicznościach sąd może upoważnić pełnomocnika do wykonania testamentu, zmiany treści istniejącego testamentu, a nawet przeprowadzenia procedur prawnych w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej.

Pełnomocnicy mogą nie posiadać kwalifikacji zawodowych lub być specjalistami, jednak w przypadku znacznej wartości majątku ubezwłasnowolnionego klienta lub jego pochodzenia ze specyficznego źródła, np. odszkodowania z tytułu obrażeń ciała lub zaniedbań lekarskich (ang. Personal Injury or Clinical Negligence Compensation), Sąd często preferuje wybór specjalisty, który może pomóc w zarządzaniu codziennymi sprawami oraz finansami. Jesteśmy wyznaczani na profesjonalnych pełnomocników dla wielu klientów, posiadamy również zespoły wyspecjalizowane w prowadzeniu spraw osób w podeszłym wieku, wymagających szczególnej opieki lub z ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu.

Wszyscy pełnomocnicy są nadzorowani przez odrębną jednostkę zwaną Biurem Kuratora Publicznego (ang. Office of the Public Guardian), której muszą być przedstawiane rachunki wszelkich transakcji, wyciągi bankowe oraz dokumenty dotyczące wszelkich decyzji finansowych.

Często składamy do Sądu Opiekuńczego skuteczne wnioski mające na celu wsparcie osób, dla których zarządzanie własnymi sprawami stanowi trudność z powodu różnych stanów chorobowych, takich jak demencja, autyzm, uszkodzenie mózgu, zaburzenia osobowości, kwestie dotyczące zdrowia psychicznego oraz związane z nimi choroby umysłowe.

Wielu moich klientów zwraca się do mnie z obawy o osobę spokrewnioną, której stan umysłowy ulega pogorszeniu i przestaje sobie radzić z własnymi sprawami. Inni klienci zauważają, że ich krewny, sąsiad lub znajomy w podeszłym wieku bądź wymagający szczególnej opieki jest wykorzystywany i zwracają się do mnie po poradę lub pomoc w podjęciu interwencji. W zakresie kompetencji Sądu Opiekuńczego leży badanie wszelkich nieprawidłowości finansowych lub wykorzystywanie osób wymagających szczególnej opieki.

Sąd Opiekuńczy wydaje również orzeczenia w kwestiach dotyczących dobra danej osoby. Mogą one obejmować podejmowanie decyzji gdzie dana osoba powinna zamieszkać; z kim utrzymywać kontakty; czy może lub powinna wyrazić zgodę lub odmówić poddania się specjalnym zabiegom medycznym bądź zażywaniu leków; czy powinna pozostać we własnym domu lub zostać umieszczona w domu opieki. Są to ważne decyzje, które mają wpływ na fundamentalne aspekty życia danej osoby.

Sąd Opiekuńczy nie wydaje pochopnych orzeczeń w żadnej z tych kwestii. Wszystkie składane do Sądu wnioski muszą być poparte dokumentacją medyczną świadczącą o tym, że proponowany sposób postępowania leży w najlepszym interesie osoby ubezwłasnowolnionej. Członkowie rodziny są w większości przypadków zawiadamiani o tym, że określony wniosek ma być rozpatrywany przez Sąd i zostaną poproszeni o wyrażenie własnych opinii lub złożenie oświadczeń w Sądzie. Jednak głównym zadaniem Sądu pozostaje działanie w najlepszym interesie osoby wymagającej szczególnej opieki z zapewnieniem jej właściwej ochrony przez wykorzystaniem lub maltretowaniem.

Click here to read my blog in English.