Financial Abuse I am worried that my neighbour is being financially abused

Financial abuse is one of the most prevalent forms of abuse in the UK amongst the elderly or vulnerable. Financial abuse often involves stealing money or possessions from a vulnerable individual for one’s own benefit.  We have all heard of the situation where an attempt has been made to convince an elderly person to sign over their house to their housekeeper but the sad fact is that the abuser is most likely to be the victim’s daughter or son.

Financial abuse can take many forms. Abusers can be family members, friends, carer’s, neighbours and in fact anyone who has formed a relationship of trust with an individual, that they are later able to exploit to their benefit. An elderly person might be forced into signing a new Will under duress. A carer may threaten to harm an individual unless they spend their own money in the way that the carers wants.  A continually reinforced threat to no longer visit an elderly relative in a care home, unless she pays your travel costs, could amount to exploitative and abusive behaviour. Pocketing the small amount of change you receive after you do your neighbour’s weekly food shop as opposed to returning the full change to her is also a form of financial abuse.

Financial abuse amongst the elderly population is something that we frequently encounter as Court of Protection lawyers and Elder Law specialists. Financial abuse is often accompanied by physical or psychological abuse. This includes threats, intimidation, ridicule or withholding affection.  An abuser will often not leave the abused to have one-to-one contact with their old friends or family, insisting on being present at every meeting with other people. An abuser may seek to prevent access or contact with old friends and relatives, keeping the individual living in fear and intimidation. Once should be mindful of any changes in behaviour in a vulnerable individual or the arrival of a stranger who appears to be taking over financial matters without being able to produce proper legal authority for doing so.

It may in some circumstances be appropriate for you to talk to the vulnerable individual, if you can do so alone, to ascertain their views about what is going on. This might be difficult if someone lacks capacity and does not recall the abuse or if you are denied access . It is not always advisable to confront the abuser as this might impact negatively on the vulnerable adult.

In most cases external intervention is required. If you suspect abuse, it is important to contact social services in the first instance to alert them to a vulnerable adult at risk. Depending on the circumstances of the case you may need to consider making a safeguarding referral.

If there is financial abuse and there is reasonable evidence to support a suspicious transaction or unusual actives in a bank account, it is likely that an application to the Court of Protection will be required. If an abuser has gained access to a vulnerable individual’s bank account it is essential to act quickly before funds are dissipated.  This might require an emergency application to the Court to freeze an asset. Applications to the Court of Protection, where the individual at risk lacks capacity, often culminate in an independent person being appoint to investigate the alleged abuse.  An independent Deputy might be appointed to take over a vulnerable person’s affairs and protect the individual from exploitation going forward. Elder Abuse is a crime and an independent Deputy may, in addition to undertaking any financial investigations and tracing and recovery of stolen assets, refer the matter to the Police for investigation.

If you know of someone who might be being abused, it is important to collect some evidence and to seek advice. We can help you to discuss any matters arising out of these complex situations and provide you with the options available to help a vulnerable and exploited individual.

* Disclaimer: The information on the Anthony Gold website is for general information only and reflects the position at the date of publication. It does not constitute legal advice and should not be treated as such. It is provided without any representations or warranties, express or implied.*

„Martwię się, że mój starszy sąsiad jest wykorzystywany finansowo, co mogę zrobić?”

Jedną z najczęściej spotykanych form nadużyć w stosunku do osób starszych jest wykorzystywanie finansowe.  Często przybiera ona formę zwykłej kradzieży.   Któż z nas nie słyszał o próbie nakłonienia osoby starszej do tego, aby przepisała swoją nieruchomość na „opiekuna”. Najbardziej przerażającym jest fakt, że statystycznie, kiedy mamy do czynienia z wykorzystywaniem finansowym, wykorzystującym są najczęściej dzieci ofiary.

Wykorzystywanie finansowe może przybierać różne formy i rozmiary. Wykorzystującym może okazać się rodzina, przyjaciele, opiekun lub ktokolwiek inny, kto wzbudził w swojej ofierze poczucie zaufania, które następnie wykorzystuje na swoja korzyść. Zdarza się, że osoba wykorzystywana jest zmuszona do podpisania testamentu, którego w innym przypadku by nie sporządziła. W innych przypadkach opiekun zagraża, że wyrządzi podopiecznemu krzywdę, jeśli ten nie rozporządzi swoim majątkiem w taki sposób, jak żąda tego opiekun.  Wykorzystanie finansowe może jednak przyjąć też subtelniejsze formy np. szantażu, że o ile osoba starsza nie zapłaci naszych kosztów podróży, przestaniemy ją/jego odwiedzać.  Zatrzymywanie reszty z zakupów, jakie zrobiliśmy dla sąsiada to też forma wykorzystywania finansowego.

Niestety, jako prawnik specjalizujący się w sprawach dotyczących kurateli i specjalista w sprawach osób starszych i niezaradnych często spotykam się z wykorzystywaniem finansowym. Często w parze z wykorzystywaniem finansowym jest inna forma przemocy fizycznej lub psychicznej nad osobą wykorzystywaną: groźby, zastraszanie, wyśmiewanie lub świadome nieokazywanie uczuć w stosunku do osoby wykorzystywanej. Osoba wykorzystująca często stoi na przeszkodzie kontaktów pomiędzy podopiecznym a jego dawnymi przyjaciółmi i rodziną. Nalega, że musi być obecna przy wszystkich takich spotkaniach lub po prostu zabrania kontaktów stosując groźby i zastraszanie.  Nie należy lekceważyć zmian w zachowaniu osoby starszej. Ostrożnie należy też podchodzić do pojawienia się osoby obcej lub osoby do tej pory niezaangażowanej, która przejmuje kontrolę nad sprawami finansowymi osoby starszej bez dokumentu formalnie nadającego jej takie uprawnienie.

Wart porozmawiać z osobą starszą, która wydaje nam się że jest wykorzystywana, aby dowiedzieć się, co on/ona sądzi o zachodzących w ich otoczeniu zmianach.  Może to okazać się trudne, gdy mamy do czynienia z osobą, która nie ma zdolności umysłowej i np. nie pamięta, kim jest pojawiający się w ich życiu „pomocnik”. Przeprowadzenie takiej rozmowy jest niemożliwe, kiedy zabrania się nam dostępu do starszego krewnego lub przyjaciela. Nie należy jednak w takich sytuacjach podejmować konfrontacji z osobą wykorzystującą.  Niestety często odbija się to negatywnie na ich zachowaniu w stosunku do tego, kogo staramy się chronić.

Często konieczna jest interwencja z zewnątrz. Jeśli podejrzewasz, że osoba starsza lub niezaradna jest wykorzystywana, poinformuj o tym fakcie opiekę społeczną.

Jeśli dochodzi do wykorzystywania i możemy wskazać konkretną podejrzaną transakcję, interwencja sądowa (Court of Protection) może okazać się pomocna. Jeśli osoba, którą podejrzewamy o wykorzystywanie ma dostęp do kont bankowych swojej ofiary ważnym jest, aby działać szybko, zanim środki finansowe znikną z konta.  Pilny pozew z prośbą o zamrożenie aktywów może okazać się konieczny.

Interwencje Court of Protection często kończą się ustanowieniem przez sąd osoby niezależnej, której zadaniem staje się zbadanie zarzucanego wykorzystywania.  Sąd może też ustanowić niezależnego kuratora, który legalnie przejmie kontrolę nad sprawami finansowymi osoby wykorzystywanej w jej najlepszym interesie.   Wykorzystywanie finansowe jest przestępstwem, które kurator może zgłosić na policję.

Jeśli znasz kogoś, kto może być wykorzystywany, ważnym jest zebranie dowodów zarzucanego wykorzystywania i zasięgnięcie porady. W naszej kancelarii możemy pomóc w przedyskutowaniu skomplikowanych sytuacji i doradzić w kwestii rozwiązań dostępnych dla wykorzystywanej osoby starszej lub niezaradnej.